PSYCHED ARUBA
  • Welcome
  • Intake Process
  • Academy
  • Training and Workshops
  • FAQ
  • BLOG
  • Contact

BLOG

Read our insightful articles and content on our blog at Psyched Aruba. We discuss different topics related to psychology, mental health, personal development, and overall well-being.

E peliger di un smartphone

6/8/2015

0 Comments

 

E peliger di un smartphone

Evolucion di telefon

Tin ora mi ta asombra di e tecnologia cu tin disponibel awendia. No tin desaroyo mas rapido y extensivo cu esun den sector priva (no gubernamental). Wak auto, television y telefon con hopi nan a cambia den e ultimo 50 aña. Increibel! Caminda telefon tawata pa jama so, awor e ta graba, filma, saka potret, chat cu hende rond mundo etcetera. Mare nos por a mira un cambio di e magnitud ey den nos sector di educacion. 
Picture of a phone the Nokia 5110
Nokia 5110, Unico den su estilo :)
Picture of a lady with glasses and tongue out
Hunto cu tur e desaroyo aki nos ta mira e nacemento di social media platforms manera Facebook, Twitter, Snapchat, Klik, etc. Nunca antes tawata tin asina hopi motivacion pa comparti exactamente kico bo a come y haci pa e delaster 15 minuut y tene bo 500+ 'friends' constant na altura di e bida of mente maravilloso cu bo tin! Wak bon, e cantidad di likes a bira e 'maatstaf' (midi) pa nos muchanan, no djies pasobra nan post of statusupdate ta ser admira of comparti entre nan cu nan, pero mas miho bisa e cantidad di likes a bira un indicacion di nan mes balor (selfesteem). Kico mi kermen cu esaki? Cu un menor di edad ta sinti su mes balora pa su cantidad di likes cu su mensahe of potret ta ricibi. Y si esey ta e caso mas hopi likes mas mihor toch? Anto eynan nos ta confronta cu e siguiente:
Wak riba Facebook, cuanto likes un mucha di 13 aña ta haya riba su potret, drumi riba beach, den bikini, lenga saka den banda. Asina potretnan provocativo di menor (y tambe mayor di edad) generalmente y kisas inconsientemente ta pa genera bastantante likes. Pregunta pa bo pensa: abo lo permiti bo yiu menor di edad saka potret y post esakinan manera describi? 

Tur cos pa haya likes!

Hey dushi, mi por haya bo number?

Tira un bista riba e Facebook di bo menor di edad, su amistad, prima etc. No ta prome ni delaster mayor cu ta hay'e cu sorpresa ora di subi Facebook di nan yiu, por ehempel:

Na caminda pa scol Jane ta puntra su mes ta kico por a pasa na scol cu e docente ta yama pa e presenta na scol. Na yegada Jane ta topa cu si yiu muher di 14 aña bou di lagrima. Entre lagrima y rosea su yiu ta splik'e cu e'a pone un 'tbh' y cu awor 6 mucha ta busk'e problema. Jane ta wak e docente pa mas splicacion, pasobra un 'tuhbuhhuh' ta bise net nada. Un 'To Be Honest', e docente ta splica Jane, ta un status riba Facebook na unda un persona ta bisa otro 'honestamente su berdad' y esaki a bai for di man creando problema entre varios mucha na scol. 

Lo ta bon pa controla e smartphone di bo yiu menor di edad periodicamente, sigur serca muchanan cu ta cuminsa uza telefon pa prome biaha y/of a caba di activa nan profiel online. Tin mayor ta opina cu e telefon ta algo priva di e mucha y no ta coba aden. Tin otro mayor ta controla esun di nan pareha (manera FBI) pero no tin e incentivo pa controla esun di nan yiu chikito. Bo yiu tin mag di tin su telefon cu password y abo ta na altura kico e password aki ta? Claro ta importante pa tin confiansa entre un mayor y su yiu menor di edad pero tambe como mayor bo tin e rol di educador! 

Derecho di privacidad vs. control parental

Papia cu bo yiu na e momento cu bo ta dun'e bentana di mundo den su man, den forma di un smartphone. Splik'e cu su potret of mensahe cu e ta post ta un spiel di su mes un intencion. Kico precies ta e mensahe di un persona riba cama cu un blusa cu ta casi cai for di su schouder y ta revela 3/4 pecho? Browse cierto Facebookpages y posts y combersa cu bo yiu tocante esaki. Informa y lag'e experencia cua mensahe potretnan asina por duna. Alerta cu e cantidad di likes cu bo ta haya no ta indica con bon persona abo ta y con gusta bo ta como persona. Amor propio (selfesteem) ta genera di paden, di bo mes persona. Check e filmpje aki pa experencia e mundo cruel y irealistico di Facebook:

Bentana di mundo

Picture of a smartphone in the back pocket of a teenager's jeans

Un homber mayor di edad ta chat cu bo yiu muher di 12 aña. Riba telefon e ta bis'e con bunita e ta, con loko e ta pone bira, con hopi e ta soña cune y cu tur ora e lo tey pe. E homber ta priminti cumpra cosnan cu e mucha kier y hopi otro cos mas. E kier topa bo yiu. E tipo di pedofilia aki tin hopi rond mundo y na Aruba tambe!


Como mayor, abo cu bo yiu ta haci afspraken tocante e uzo di telefon. Kico mag y kico no mag. Tin un punto eynan, masha chikito pero sumamente importante: nunca pone bo adres cu bo number di telefon riba Facebook of otro plataforma social. E detaye chikito aki por resulta devastador! Un pedofiel experencia sa kico e ta busca. Tur mucha por ta un victima pero mas ainda esnan cu e situacion na cas no ta bon, cu no ta haya e atencion necesario of cu pa un of otro motibo ta rebeldia. Muchanan cu ta pone nan number di telefon riba Facebook y ata un hende a aserca nan riba whatsapp, cu palabranan bunita y promesa di cosnan bunita. Muchanan kisas ta wordo aserca pa 'modela' y despues manipula of menasa pa haci cierto cosnan pasobra 'mi sa unda bo ta biba'. E ta algo hopi tristo pero asina ta. Percura pa bo mes privacidad, no pone bo adres ni telefon, ni pics di bo cas of status cu bo a bai laga cas (ta asina ladron ta haya invitacion tambe).

Bo tawata sa cu 'baiting' no ta considera como prueba na Aruba? Na Merca por ehempel tawata tin un show masha conoci na unda polis ta laga pasa pa menor riba chatgroup (mucha muher of mucha homber). Si den e chat nan wordo aserka pa un hende mayor di edad cu intencion seksual y proposicion pa topa, nan ta 'set up' esaki. Pa ora cu e mayor di edad, mayoria biaha homber grandi skapa caba ta kere cu ta 'fiesta' e ta bai haci na cas di e mucha e ta dal den polis y ta bai sera! Akinan na Aruba lamentablemente ni cu bo tin e chat of grabacion cu e homber a plania of a yega na tal caminda cu intencion malo bo no tin ningun prueba di algo contra ley. No a yega tempo pa cambia esaki?


0 Comments



Leave a Reply.

    Author

    PSYCHED ARUBA

    Archief

    • Examenvrees!
    • Nervioso pa bo prome dia di scol? 5 tips pa mayor.
    • Den hardin: Jambo.
    • E peliger di un smartphone.
    • Koffie, coffee, cafe!
    • Adiccion na wega online.
    • Bullying. Kico abo por haci?
    • Ehercicio di rosea pa relaha y reduci stress.

PSYCHED ARUBA
Address Macuarima 142G, Santa Cruz, Aruba
Phone Number +2975611017
Email [email protected]
​Powered by Love
♥
​Your time is valuable – our licensed psychologists and therapists are available with a waiting time of just 1 to 2 weeks
  • Welcome
  • Intake Process
  • Academy
  • Training and Workshops
  • FAQ
  • BLOG
  • Contact